Rabiës
In 2007 overleed een vrouw nadat zij was gekrabd door een vleermuis tijdens een verblijf in Kenia. In Nederland komt een bepaald type rabiësvirus alleen nog voor onder vleermuizen. Maar ook door blootstelling via geïmporteerde dieren. Reizigers lopen ook risico na een krab, beet of lik van een dier in een land waar rabiës voorkomt.
Is iemand in Nederland of het buitenland mogelijk blootgesteld aan rabiës? Dan bepaalt de GGD in overleg met de behandelaar en de patiënt of er maatregelen nodig zijn. Afhankelijk van het gelopen risico zijn deze maatregelen bijvoorbeeld testen van het dier, goede wondverzorging, meerdere vaccinaties en/of passieve immunisatie met MARIG.
Welke informatie is belangrijk?
Achterhaal de volgende gegevens om te bepalen of en welke maatregelen nodig zijn:
Gegevens over dier:
- Diersoort
- Vaccinatiestatus van het dier (bij honden en katten)
- Verblijfplaats of vindplaats van het dier
- Gedrag van het dier
- Dier nog beschikbaar voor observatie/test
- Contactgegevens van de eigenaar (indien van toepassing).
Gegevens over aard van het contact:
- Datum/data van het incident
- Aard contact (toedracht: uitgelokt/spontaan)
- Plaats/land waar het contact plaatsvond
- In het buitenland: periode verblijf, datum terugkeer naar Nederland.
Gegevens over blootgestelde persoon/personen:
- Aanleiding van het incident
- Aard van de verwonding: bijvoorbeeld kras- of bijtwond
- Type verwonding (type I, II of III)
- Plaats op het lichaam
- Enkelvoudig/meervoudig
- Ernst: oppervlakkig of diep (al dan niet bloedend)
- Vaccinatiestatus tegen rabiës (en tetanus)
- Gewicht
- Immuuncompetent: ja/nee
- Al genomen preventiemaatregelen na blootstelling
- Wondverzorging conform WHO-beleid?
- Passieve immunisatie: MARIG/HRIG (menselijk/human rabiës immunoglobulin) of ERIG (equine rabiës immunoglobulin) en wanneer en waar toegediend?
- Actieve immunisatie: welk vaccin en welk schema (+ wanneer en waar)?
Overige gegevens:
- Naam, adres en woonplaats van derden die mogelijk direct contact met het verdachte of rabide dier hadden.
Wat is de rol van de GGD?
De GGD bepaalt of en welke maatregelen nodig zijn. Is passieve immunisatie met MARIG geïndiceerd? Dan zorgt de GGD voor vervoer van de MARIG naar de behandelend arts. De GGD schiet de kosten voor van de MARIG en het transport. Zij declareren deze kosten later bij de zorgverzekeraar van de patiënt. De GGD dient nooit zelf de MARIG toe, maar kan eventueel ondersteunen bij de uitvoering van de rabiës-vaccinaties.
Wat is de rol van de behandelend arts?
De behandelend arts is verantwoordelijk voor de uitvoering van de profylaxe.
Het is belangrijk om de patiënt al telefonisch te attenderen op adequate wondverzorging. Deze bestaat uit zorgvuldig en grondig reinigen van de wond met lauwwarm water en zeep gedurende 15 minuten, gevolgd door desinfectie met alcohol 70%.
