Gezondheidsmonitor 2020: ook buurt- en wijkcijfers
De resultaten van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen van 2020 zijn door het RIVM en de GGD via een rekenmodel geschat voor alle buurten en wijken in Brabant. Deze ‘SMAP-cijfers’ (SMall Area estimates for Policymakers) zijn een aanvulling op de tabellenboeken met monitorresultaten per gemeente(deel) en (sub)regio. Inzoomen op buurt of wijk geeft gemeenten inzichten die belangrijk zijn voor wijkgericht werken.
Om welke cijfers gaat het dan?
Vrijwel alle resultaten van de Gezondheidsmonitor zijn met de SMAP-methode geschat op buurt- en wijkniveau. Er zijn cijfers over lichamelijk en psychische gezondheid, leefstijl, sociale en fysieke leefomgeving, participatie, zorg, werk en inkomen en zingeving. Waar mogelijk zijn de resultaten uitgesplitst naar 18-64 jarigen en 65-plussers.
Waarom worden de cijfers via een rekenmodel geschat?
De Gezondheidsmonitor is bedoeld om betrouwbare cijfers op te leveren over gezondheid en beïnvloedende factoren op het niveau van gemeenten. Directe uitsplitsing naar buurten of wijken is niet mogelijk, omdat het aantal respondenten per buurt daarvoor te klein is. Het rekenmodel maakt het mogelijk om, ondanks deze lage aantallen, toch resultaten op buurt- en wijkniveau te schatten. Dit voorkomt dat we de Gezondheidsmonitor af zouden moeten nemen bij een veel grotere steekproef van inwoners (ongeveer 400 mensen per buurt of wijk in plaats van 400 mensen per gemeente). Deze optie is echter veel duurder en meer belastend voor inwoners.
Hoe worden deze cijfers berekend?
De SMAP-methode is een rekenmodel dat de antwoorden van de deelnemers aan de Gezondheidsmonitor 2020 in de beveiligde omgeving van het CBS relateert aan achtergrondkenmerken als leeftijd, geslacht, herkomst, huishoudsamenstelling, opleidingsniveau, inkomen en woningtype. Ook wordt rekening gehouden met de buurt waarin men woont. Met dit model wordt van alle volwassenen de verwachte gezondheid en leefstijl berekend. Deze resultaten worden vervolgens gemiddeld naar woongebied (buurt, wijk, gemeente). Het RIVM doet dit voor de thema’s die landelijk door alle GGD’en worden verzameld en de Brabantse GGD’en hebben het model vervolgens toegepast op de data die alleen op regionaal niveau verzameld worden.
Wat is het verschil tussen de gemodelleerde cijfers en de monitorcijfers?
De SMAP-cijfers kunnen afwijken van de cijfers die direct uit de Gezondheidsmonitor komen omdat ze volgens een andere methode berekend zijn. De Gezondheidsmonitor weegt de resultaten ook naar achtergrondkenmerken, maar het SMAP-model neemt meer achtergrond- en buurtkenmerken mee. De SMAP-cijfers leiden over het algemeen tot kleinere verschillen tussen gebieden dan de monitorcijfers. De schattingen moeten echter met enige voorzichtigheid worden gebruikt. Een voldoende grote steekproef in een gebied geeft een specifieker beeld van dat gebied dan schattingen gebaseerd op kleine aantallen.
Waar vind ik deze buurt- en wijkcijfers?
Ze zijn terug te vinden in de database van de Brabantscan, bij Volwassenen (18+) – Buurtschattingen 2020. Dit betreft zowel de landelijke als de regionale thema’s uit de Gezondheidsmonitor. Op de website van het RIVM zijn de landelijke thema’s ook terug te vinden.
